معرفی کتاب کامل الزیارات :
کتاب گرانسنگ «کامل الزیارات» است. این
کتاب، تألیف محدث و عالم جلیل القدر جهان تشیع، شیخ ابوالقاسم، جعفر بن
محمد بن قولویه قمی معروف به «ابن قولویه» است.
موضوع کتاب «کامل الزیارات» مجموعه احادیث و روایات اهل بیت علیهم السلام
درباره شیوه زیارت حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله و دیگر امامان و امامزادگان علیهم السلام و
ثواب و فضیلت آن می باشد. کامل الزیارات بارها چاپ شده، از جمله در سال 1356
ق، با مقدمه علامه امینی منتشر گردیده است.
امتیازات
ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این نکته به
دانشمندان شیعه کمک می کند تا به آن دسته از راویانی که در کتابهای رجالی، نامی
ندارند و فقط در اسناد کامل الزیارات قرار گرفته اند راحت تر اعتماد کنند.
کتاب کامل الزیارات شامل 843 حدیث می باشد که در 108 باب تنظیم شده
است.
این کتاب یکی از ارزشمندترین مجموعه های حدیثی در زمینه زیارت و از
منابع غنی عاشورا پژوهی می باشد که مهم ترین روایات این بخش را در خود جای
داده است.
مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش آن را این گونه بیان می فرماید: «انگیزه من در
نگارش این کتاب، تقرب به درگاه الهی و پیامبر و علی و فاطمه و ائمه صلوت اللّه
علیهم اجمعین بوده و تلاش کرده ام با نشر معارف اهل بیت علیهم السلام و نقل ثواب
زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیه ای تقدیم کرده باشم.»
این یادگار ماندگار شیعه بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و
فقهای عظیم الشأن عالم اسلام بوده و امروزه همچنان در صدر کتابهای درجه یک
شیعه قرار دارد. بحارالانوار، مفاتیح الجنان و اکثر کتابهای دعا و زیارت و منابع
عاشورایی از جمله آثاری هستند که از این کتاب بهره برده اند.
موضوعات
1. ثواب زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله ؛
2. آداب و ثواب زیارت امیرالمؤمنین علی علیه السلام ؛
3. آداب و ثواب زیارت امام حسن علیه السلام ؛
4. ثواب گریه و اقامه عزا بر امام حسین علیه السلام و چگونگی نماز و زیارت در حرم
آن حضرت که بخش اعظم کتاب را در برگرفته است؛
4. شیوه زیارت حرم امام موسی کاظم و امام جواد علیهماالسلام ؛
5. شیوه زیارت سایر ائمه علیهم السلام ؛
6. زیارت مؤمنین؛
7. زیارت امامزادگان.
مؤلف
جعفر بن قولویه قمی نویسنده کامل الزیارات، از برجسته ترین چهره های
راویان شیعه و فقیهان امامیه، در قرن چهارم هجری است که در شهر مقدس قم به
دنیا آمد و از اساتید بزرگی همچون احمد بن ادریس اشعری قمی، پدرش محمد بن
قولویه، محمد بن یعقوب کلینی، محمد بن حسن صفار و علی بن بابویه (پدر شیخ
صدوق) بهره برده است.
شیخ مفید از ممتازترین شاگردان ابن قولویه است که از او ستایش فراوان کرده
است. یکی از عبارات شیخ مفید این گونه است: «خداوند شیخ مورد اعتماد ما،
ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه را تأیید فرماید.
او در سفر به کشور مصر، از محضر درس علمای آنجا مانند: ابوالفضل محمد
بن احمد بن ابراهیم جعفی صابونی مصری نیز بهره برد.
ابوالعباس نجاشی، شخصیت نگار بزرگ شیعه درباره او می گوید: «در هر
زیبایی و عظمتی که مردم با آن توصیف می شوند جعفر بن محمد بن قولویه برتری
دارد.»
ابن حجر عسقلانی از علمای نام آور اهل سنت، می گوید: «جعفر بن محمد بن
قولویه، از بزرگان شیعه و از دانشمندان سرشناس و مشهور است.»
ابن قولویه به عنوان یکی از محدثان سرشناس و مورد اطمینان بزرگان امامیه،
در سلسله سند 507 روایت قرار گرفته است و با محافظت از این گنجینه علمی،
افزون بر زنده نگه داشتن یاد و نام ائمه علیهم السلام ، خدمات شایانی نیز به جهان تشیع و
تثبیت باورهای آن کرده است. این پاسدار فداکار فرهنگ اهل بیت علیهم السلام در سال 367
ه . ق وفات یافت و در حرم کاظمین علیهماالسلام مدفون گردید.
